ซึมเศร้าหรือแค่หมดไฟ เช็กลิสต์แยกภาวะอารมณ์ดิ่งของคนทำงาน

ซึมเศร้าหรือแค่หมดไฟ เช็กลิสต์แยกภาวะอารมณ์ดิ่งของคนทำงาน

รู้สึกเหนื่อยล้า ไม่อยากตื่นไปทำงาน? รู้สึกว่างานที่เคยรักกลับไม่น่าสนใจอีกต่อไป? อารมณ์เหล่านี้เป็นสัญญาณเตือนที่คนทำงานออฟฟิศหลายคนกำลังเผชิญ แต่คำถามสำคัญที่มักเกิดขึ้นในใจคือ "นี่เราแค่หมดไฟ (Burnout) หรือกำลังเข้าสู่ภาวะซึมเศร้า (Depression)?"

แม้ทั้ง 2 ภาวะจะแสดงอาการคล้ายกัน เช่น อ่อนเพลีย สิ้นหวัง และประสิทธิภาพการทำงานลดลง แต่จริง ๆ แล้วมีจุดที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน การทำความเข้าใจความแตกต่างนี้คือด่านแรกที่จะนำไปสู่การดูแลตัวเองที่ถูกต้อง บทความนี้จะช่วยคุณเช็กสัญญาณเตือน และแนะนำแนวทางการดูแลสุขภาพจิตจากต้นตอด้วย “พรีไบไอติก”

ภาวะ "หมดไฟ" (Burnout) เน้นที่ "งาน"

ภาวะหมดไฟ หรือ Burnout มักมีสาเหตุหลักมาจาก "ความเครียดเรื้อรังในที่ทำงาน" มันคือปฏิกิริยาต่อแรงกดดันและความเหนื่อยล้าจากงานโดยเฉพาะ โดยสามารถเช็กได้จากอาการเหล่านี้

• เหนื่อยล้าทางอารมณ์และร่างกาย รู้สึกเหมือนพลังงานหมดเกลี้ยง แค่คิดถึงเรื่องงานก็เหนื่อยแล้ว
• รู้สึกด้านชาหรือเหินห่างต่องาน (Cynicism) เริ่มรู้สึกดูแคลนงานที่ทำ มองเพื่อนร่วมงานในแง่ลบ หรือพยายามตีตัวออกห่างจากงาน
• ประสิทธิภาพการทำงานลดลง รู้สึกว่าตัวเองไร้ความสามารถ ทำงานไม่สำเร็จเหมือนเคย ขาดแรงจูงใจในการทำงาน

จุดสังเกตสำคัญ คือ ภาวะหมดไฟมักจะ จำกัดอยู่แค่เรื่องงาน คุณอาจจะยังรู้สึกมีความสุขหรือมีพลังงานเมื่อได้ทำกิจกรรมอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับงาน เช่น ไปเที่ยว เล่นกีฬา หรืองานอดิเรก

ภาวะ "ซึมเศร้า" (Depression) เน้นที่ "ทุกอย่างในชีวิต"

ภาวะซึมเศร้า เป็นความผิดปกติทางอารมณ์ที่ส่งผลกระทบต่อความรู้สึก ความคิด และการใช้ชีวิต ในทุกมิติ ไม่ใช่แค่เรื่องงาน อาการมักจะคงอยู่นานและต่อเนื่อง โดยสามารถเช็กได้จากอาการดังต่อไปนี้

• อารมณ์เศร้าหมอง สิ้นหวัง รู้สึกเศร้า ว่างเปล่า หรือหดหู่แทบจะตลอดเวลา
• สูญเสียความสนใจในทุกสิ่ง: ไม่รู้สึกสนุกกับสิ่งที่เคยชอบอีกต่อไป ไม่ว่าจะเป็นงานอดิเรก การพบปะเพื่อน หรือกิจกรรมที่เคยทำแล้วมีความสุข (นี่คือจุดต่างสำคัญจาก Burnout)
• รู้สึกไร้ค่าหรือรู้สึกผิด ตำหนิตัวเอง รู้สึกว่าตัวเองไม่ดีพอในทุกๆ เรื่อง
• ปัญหาการนอนหลับที่ชัดเจน อาจจะนอนไม่หลับเลย หรือนอนมากเกินไป
• อ่อนเพลียแม้ไม่ได้ทำอะไร รู้สึกไม่มีแรง แม้จะพักผ่อนแล้วก็ตาม

แบบทดสอบภาวะซึมเศร้า เพื่อประเมินว่าสุขภาพจิตใจเรายังโอเคอยู่หรือไม่ ให้สามารถรู้เท่าทันและวางแผนในการรับมือได้อย่างมีประสิทธิ คลิก  https://betterhealthspan.interpharma.co.th/depression-test/ 

ความเชื่อมโยงที่อันตราย เมื่อ "หมดไฟ" นำไปสู่ "ซึมเศร้า"

แม้จะแตกต่างกัน แต่ภาวะหมดไฟ (Burnout) ก็เป็น ปัจจัยเสี่ยงสำคัญ ที่สามารถนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้ หากไม่ได้รับการจัดการที่ถูกต้อง ลองนึกภาพว่าคุณเครียดจากงานทุกวัน ร่างกายหลั่งฮอร์โมนเครียด (คอร์ติซอล) ตลอดเวลา สมองล้า การนอนหลับมีปัญหา เมื่อภาวะนี้สะสมเรื้อรัง มันจะเริ่มส่งผลกระทบต่อสารเคมีในสมอง จนความรู้สึกด้านชาต่องาน กลายเป็นความรู้สึกสิ้นหวังต่อ "ทุกสิ่ง" ในชีวิต ดังนั้น หากสังเกตพบว่าตัวเองมีอาการหมดไฟ จึงไม่ควรปล่อยไว้โดยไม่หาแนวทางแก้ไข เพราะยิ่งปล่อยละเลยไป นานวันเข้าเราก็อาจกลายเป็นโรคซึมเศร้าได้ในที่สุด

ไม่ว่าต้นเหตุคืออะไร "สมองและลำไส้" คือกุญแจสำคัญ

ไม่ว่าคุณจะกำลัง "หมดไฟ" หรือ "ซึมเศร้า" ทั้งสองภาวะนี้มีจุดร่วมคือ "ความเครียดสะสม" และ "การเสียสมดุลของสารสื่อประสาท" เช่น เซโรโทนินและโดพามีน การวิจัยยุคใหม่พบว่า "ลำไส้" หรือ "สมองที่สอง" ของเรา มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่ออารมณ์ เมื่อเราเครียด ไม่ว่าจะจากงานหรือเรื่องส่วนตัว สมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้จะเสียไป และการผลิต เซโรโทนิน (สารแห่งความสุข) ที่ลำไส้กว่า 90% ก็จะลดลงทันที นี่คือเหตุผลว่าทำไมการดูแลลำไส้จึงเป็นแนวทางใหม่ในการดูแลสุขภาพจิต ซึ่งนำเราไปสู่ "ไซโคไบโอติก" (Psychobiotic) หรือโพรไบโอติกเพื่อสุขภาพจิตโดยเฉพาะ

Probac Mood นวัตกรรมดูแลอารมณ์สำหรับคนทำงาน

สำหรับคนทำงานออฟฟิศที่กำลังเผชิญภาวะอารมณ์ดิ่ง ไม่ว่าจะจากภาวะ ซึมเศร้าหรือแค่หมดไฟ Probac Mood คือทางเลือกที่ออกแบบมาเพื่อช่วยปรับสมดุลจากภายในโดยเฉพาะ ทั้งนี้ เพราะ Probac Mood ใช้โพรไบโอติกสายพันธุ์ แล็กโทบาซิลลัส แพลนทารัม PS128 ซึ่งเป็นไซโคไบโอติกที่มีงานวิจัยรองรับว่าทำงานผ่านแกนลำไส้-สมอง (Gut-Brain Axis) จึงทำให้ส่งผลดีต่อร่างกาย ดังต่อไปนี้

• ลดฮอร์โมนความเครียด (คอร์ติซอล) ช่วยให้ร่างกายและสมองผ่อนคลายจากภาวะตื่นตัว (ที่เป็นสาเหตุของ Burnout)
• เพิ่มเซโรโทนินและโดพามีน ช่วยปรับสมดุลอารมณ์ ลดความรู้สึกเศร้าหมอง สิ้นหวัง และเพิ่มแรงจูงใจ (ซึ่งจำเป็นต่อการต่อสู้กับภาวะซึมเศร้า)

สรุป

การแยกแยะระหว่าง ซึมเศร้าหรือแค่หมดไฟ เป็นก้าวแรกที่สำคัญ หากคุณพบว่าอาการของคุณเข้าข่ายภาวะซึมเศร้า คือกระทบทุกส่วนของชีวิต การปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญคือสิ่งจำเป็นที่สุด และไม่ว่าคุณจะอยู่ในภาวะใด การดูแลตัวเองจากภายในด้วย Probac Mood (PS128) ก็เป็นหนึ่งในแนวทางที่จะช่วยสร้างเกราะป้องกันอารมณ์ให้แข็งแกร่ง พร้อมรับมือกับความท้าทายในที่ทำงานได้อย่างสมดุลยิ่งขึ้น